Januszkowa Góra

Powiększ obrazŚcieżka leśna w rezerwacie Pazurek

A. Dodatkowa opcja trasy: Januszkowa Góra

Opis trasy z Olkusza do Rabsztyna został opisany w wersji rozszerzonej i krótkiej

Poniżej opis trasy z Rabsztyna na Januszkową Górę:

W miejscu węzła szlaków (czerwony Jurajski Szlak Rowerowy Orlich Gniazd oraz czarny rowerowy szlak Rabsztyn – Park Rekreacyjno-Krajobrazowy „Silver Park”) skręcamy w prawo, poruszając się wzdłuż drogi gminnej.

Po przebyciu 500 metrów skręcamy w prawo na leśny parking i rozpoczynamy wędrówkę niebieskim, rowerowym szlakiem „Okrężnym” MOSiR. Z jego południowego krańca wychodzi leśna droga, którą prowadzi także pieszy, czerwony Szlak Orlich Gniazd. Po ok. 800 m dojeżdżamy do linii kolejowej Olkusz – Tunel oraz LHS, następnie skręcamy w lewo, a po 600 m docieramy do przejazdu kolejowego.

Na przejeździe w Rabsztynie przekraczamy, dwie linie kolejowe o ciekawej historii. Pierwsza, to Kolej Iwanogrodzko – Dąbrowska, powstała pod koniec XIX wieku linia kolejowa łącząca Dąbrowę Górniczą z Dęblinem (tak wtedy nazywał się Iwanogród). Przebiegający przez powiat olkuski odcinek z Kielc do Dąbrowy uruchomiono 26 stycznia 1885 roku. Szeroki tor kończył się w Hucie „Bankowa” w Dąbrowie Górniczej. Wybudowanie tej linii przyczyniło się do rozwoju gospodarczego terenów, przez które przebiegała (rozwój przemysłu m.in. w Olkuszu, Wolbromiu, Sławkowie, czy Jaroszowcu). Druga, Linia Hutniczo Siarkowa, bo taką nazwę nosiła w chwili powstania, to jedyny w Polsce trakt kolejowy, o rozstawie torów typowym dla kolei rosyjskich (1520 mm), czyli o 85 mm szerszym od europejskiego standardu (1435 mm). Dlatego nazywana jest „szerokim torem” lub „LHS”. Linia miała służyć do transportu rudy żelaza do Huty „Katowice”, a w drugim kierunku siarki oraz węgla do ówczesnego ZSRR, bez konieczności przeładunku towarów na granicy. Długość LHS przez terytorium Polski to prawie 395 km (Hrubieszów – Sławków). Realizację tej inwestycji rozpoczęto w połowie listopada 1976 roku, a pierwszy pociąg z rudą przejechał nią już w połowie grudnia 1979 roku. Obecnie nosi nazwę Linia Hutnicza Szerokotorowa.

Za przejazdem kolejowym, zaraz za drogowskazem Troks, skręcamy w prawo. Kierujemy się w stronę Trzyciąża drogą powiatową i po stu metrach skręcamy w lewo, w zamkniętą szlabanem leśną drogę. Drogą przez sosnowy las, po niespełna dwustu metrach, docieramy do węzła szlaków. Tutaj niebieski szlak „Okrężny” łączy się z pieszymi: czerwonym Szlakiem Orlich Gniazd i zielonym Rezerwatu Pazurek (z tego punktu prowadzi on na sam szczyt Januszkowej Góry) oraz rowerowym pomarańczowym Szlakiem Januszkowej Góry (tym liczącym 4400 m szlakiem możemy objechać/obejść całą Januszkową Górę). W miejscu węzłów szlaków znajduje się również punkt wypoczynkowy. Z tego punktu pieszy zielony szlak Rezerwatu Pazurek prowadzi na sam szczyt Januszkowej Góry, lecz ze względu na budowę gazociągu nie można z niego skorzystać. Należy jechać dalej prosto drogą asfaltową w stronę Podlesia, a następnie po 700 m skręcić w lewo na pomarańczowy szlak Januszkowej Góry. Po około 100 m na rozwidleniu leśnych ścieżek, ponownie skręcamy w lewo. Przed nami wyraźne wzniesienie, ze szczytu którego zielony szlak Rezerwatu Pazurek zaprowadzi nas do punktu widokowego Januszkowej Góry.

Januszkowa Góra (449 m n.p.m.) w dolnych partiach porośnięta jest sosnowym borem, a w górnych buczyną sudecką otaczającą malownicze, wapienne skały. Planuje się, aby liczący 38 ha południowo – zachodni fragment zbocza tej góry objąć ochroną w formie rezerwatu przyrody. Na terenie planowanego rezerwatu zinwentaryzowano łącznie 11 jaskiń o schronów skalnych. Można tu zaobserwować zmienność zbiorowisk leśnych wraz z ekspozycją i rzeźbą terenu – występuje tu żyzna buczyna sudecka, kwaśna buczyna niżowa, ciepłolubna buczyna storczykowa i górska jaworzyna z języcznikiem, a w dolnych partiach także bór sosnowy. Na szczyt prowadzi zielony pieszy szlak Rezerwatu Pazurek. Ze skały na południowej stronie szczytu wzniesienia wczesną wiosną i późną jesienią rozciąga się widok na ruiny zamku Rabsztyn. Kilkanaście metrów poniżej szczytu znajduje się wejście do jaskini Januszkowa Szczelina – jednej z najgłębszych (56 m) jaskiń na Jurze. Jaskinia została odkryta jesienią 1970 roku przez grupę olkuskich speleologów. Z racji na głębokie, sięgające 30 m studnie i znaczną skalę trudności jaskinia była zamknięta kratą, aby uchronić przypadkowych turystów przed nieszczęściem (krata jest systematycznie niszczona). Nazwa Januszkowej Góry zwanej także Januszówką według legendy pochodzi od zbójnika Janusza, który miał się ongiś schronić w tutejszych lasach. W XVI wieku w „Opisie włości pomorzańskiej” pióra Seweryna Bonera (1534 r.) góra nazywana jest Jastrząbką. Warto dodać, że w kwietniu 1863 roku w lasach porastających zbocza Januszkowej Góry kwaterował liczący 300 powstańców oddział dowodzony przez Anastazego Mossakowskiego.